7 werkvormen met associatiekaarten
Wij hebben altijd een aantal sets met associatiekaarten bij ons. Deze sets met foto’s of tekeningen gebruik je om gedachten of ideeën te verwoorden aan de hand van afbeeldingen. Je kunt associatiekaarten gebruiken voor een kennismaking, tijdens de start van een vergadering of training, om een teamsituatie in beeld te brengen of om de ideeënstroom tijdens een brainstormsessie op gang te helpen. In dit blog vind je een stapel werkvormen voor het gebruik van associatiekaarten.
De associatiekaarten zijn onder andere te gebruiken:
- Voor een teambuilding
- Als ijsbreker bij een vergadering of training
- Als evaluatie
- Om nieuwe ideeën te bedenken bij een brainstorm
- Bij individuele coaching
Het woord “associatie” betekent volgens van Dale “het in verband brengen met”, of “verbinding van voorstellen, ideeën”.
Dat is precies wat je met associatiekaarten doet. Je verwoordt je gedachtes en gevoelens aan de hand van afbeeldingen. Associatiekaarten zorgen zo niet alleen voor interactie, maar ook voor meer verdieping in het gesprek. Je krijgt namelijk inzicht in hoe iemand zich op dat moment voelt, zich iets herinnert, of waarover iemand droomt. Hieronder een aantal werkvormen waarbij telkens iedereen een kaart kan kiezen die het meest aanspreekt.
Check-in
- Verspreid de kaarten over een tafel. Zorg dat alle kaarten goed zichtbaar zijn voor iedereen.
- Geef de deelnemers een goede toepasselijke vraag mee op basis waarvan zij 1 of meerdere kaarten kunnen kiezen. De bedoeling is dat de deelnemers antwoord geven op de vraag door hun antwoord te associëren met één van de kaarten.
- Nadat iedereen een associatiekaart gekozen heeft is het tijd om de antwoorden met elkaar te delen.
Voorbeeldvragen:
- Hoe zit je vandaag in je vel?
- Welke 3 afbeeldingen omschrijven jou het beste?
- Welke associatie heb je met het onderwerp van vandaag?
- Wat hoop je na vandaag mee te nemen?
Start van een training - 1
- Leg de kaarten verspreid over de tafel en vraag iedereen om een kaart te kiezen die uitdrukt wat zij verwachten van de dag.
- De deelnemers zoeken een kaart die dit weergeeft
- Vraag de deelnemers om - popcorn style - te vertellen voor welke kaart zij hebben gekozen.
Start van een training - 2
- Leg deze kaarten neer zodat de deelnemers goed kunnen zien welke keuze ze hebben.
- Laat de deelnemers een kaart kiezen die symbool staat voor hun nieuwe ontwikkelpunten waar ze na de training mee aan de slag willen gaan.
- Elke deelnemer laat de kaart van zijn of haar keuze zien en legt aan de hand van dit symbool uit waar hij of zij na de training concreet mee aan de slag gaat.
Brainstormen
- Laat de groep een associatiekaart zien.
- Vraag de deelnemers om hardop te associëren op dat plaatje en schrijf die associaties op.
- Vraag de deelnemers dan om nieuwe ideeën voor het vraagstuk te verzinnen op basis van het plaatje of de associaties. Gegarandeerd komen er nu andere en minder voor de hand liggende ideeën naar boven.
Feedback
- Alle deelnemers zoeken voor 2 andere deelnemers een kaart uit die zij associëren met deze personen.
- Als iedereen terug is in de kring worden de kaarten uitgewisseld.
- De gever vertelt waarom de keuze op die kaart is gevallen. De ontvanger luistert en mag alleen verhelderende vragen stellen, geen discussie.
Retrospective
- Laat elke deelnemer twee afbeeldingen uitzoeken: één afbeelding die het beste het team symboliseert tijdens de afgelopen sprint en één afbeelding die het beste zijn of haar rol daarbinnen laat zien.
- Vervolgens krijgt elke deelnemer de mogelijkheid om de door hen uitgekozen afbeeldingen toe te lichten aan het team.
Evaluatie project
- Vraag de deelnemers om ieder 1 associatiekaart uit te kiezen ter beantwoording van één van onderstaande vragen:
- Laat de deelnemers vervolgens een kaartje kiezen dat symbool staat voor de hulp die ze daarbij gaan vragen om het te realiseren.
Voorbeeldvragen:
- Wat blijft je persoonlijk het meeste bij?
- Wat heeft het traject het team opgeleverd?
- Wat heeft het de klant opgeleverd?
- Wat heeft het de organisatie opgeleverd?
Extra tips:
- In een grote groep kan het handig zijn om associatiekaarten te gebruiken van extra groot formaat of om dubbele sets te gebruiken.
- En zijn geen regels voor hoe vrij je wel of niet mag denken. Laat de creativiteit lekker de vrije loop en laat je verassen door de kaarten die deelnemers kiezen!
- Geef alle deelnemers genoeg tijd om de kaarten rustig in zich op te nemen. Er liggen veel afbeeldingen op tafel en soms moeten deelnemers even nadenken over hun antwoord.
- Je kan ook rustig een muziekje aanzetten zodat de deelnemer(s) hun ogen goed de kost kunnen geven.
Creativiteit wordt vaak geassocieerd met kunstenaars, uitvinders of briljante geesten die ‘geniale ingevingen’ lijken te hebben. Maar neurowetenschap laat iets anders zien: creativiteit is geen mysterieus talent, maar een proces in je brein – en iedereen heeft het in zich. Ook binnen organisaties is creativiteit onmisbaar. Het zorgt voor innovatie, probleemoplossend vermogen en vernieuwing. De grote vraag is dus niet: “Wie is creatief?” maar: “Hoe kunnen we creativiteit activeren – bij onszelf én in onze teams?” In deze blog duiken we in het brein, én in de werkvloer. Hoe werkt creativiteit neurologisch? En wat kun je als organisatie doen om die creatieve vonk te laten overslaan.
We zijn van nature gewoontedieren. Ook in ons denken. We zoeken automatisch naar logische, voor de hand liggende oplossingen. Handig in de meeste situaties – maar funest als je écht iets nieuws wilt bedenken. Dat is waar lateraal denken in beeld komt. Een creatieve denktechniek die je helpt om vastgeroeste patronen te doorbreken en verrassende invalshoeken te vinden. Maar wat is lateraal denken precies? Hoe werkt het in ons brein? En hoe pas je het toe in een organisatie of team
Bij studio stapelgoed geloven we dat de beste sessies ontstaan wanneer deelnemers écht eigenaar zijn van wat er gebeurt. Wij ontwerpen sessies waarin mensen zelf keuzes maken, hun eigen route bepalen en actief bijdragen aan het proces. Waarom? Omdat autonomie zorgt voor betrokkenheid, creativiteit en duurzame impact. Als deelnemers zelf regie hebben, voelen ze zich verantwoordelijker en wordt de sessie veel meer dan alleen een moment—het wordt iets wat blijft hangen. Maar hoe zorg je ervoor dat je als begeleider niet onbewust de autonomie wegneemt?
Loop een willekeurige stad in en je ziet ze overal: van die grijze, saaie muren die niets vertellen. Bij studio stapelgoed hebben wij we voorliefde voor streetart en graffiti. Dat je op een straathoek opeens een gigantisch kleurrijk kunstwerk tegenkomt, een verborgen muurschildering die een verhaal vertelt of een klein aanplakbiljet dat je aan het denken zet. Streetart is veel meer dan verf op een muur. Wat streetart zo bijzonder maakt, is dat het je op een onverwachte manier kan raken. Het is kunst die niet in een museum hangt, maar onderdeel is van het dagelijkse leven. En dat maakt het zo toegankelijk en inspirerend.
Innovatie klinkt misschien als iets groots en ingewikkelds, maar vaak begint het juist met kleine veranderingen in de dagelijkse praktijk. Denk aan een nieuwe manier van samenwerken, een slimme oplossing voor een terugkerend probleem of een creatieve twist in je productaanbod. Het punt is: iedereen kan innoveren! Maar hoe zorg je ervoor dat je team zich vrij voelt om met nieuwe ideeën te komen? Hier zijn vijf praktische tips om innovatie in je team aan te wakkeren – inclusief inspirerende voorbeelden uit de praktijk.
Ken je dat gevoel dat je iets beter onthoudt als je er een plaatje bij hebt gezien? Dat is geen toeval. Dit fenomeen wordt het Picture Superiority Effect genoemd: beelden worden beter onthouden dan woorden. In ons brein worden visuele prikkels namelijk sneller verwerkt en sterker opgeslagen dan tekstuele informatie. En dát is precies waarom we bij studio stapelgoed zo’n grote liefde hebben voor visueel vormgegeven ontwerpen en graag werkvormen zoals associatiekaarten en tekenen inzetten.
Creativiteit voelt vaak als iets onbeperkte vrijheid om te maken wat je wilt, zonder regels of grenzen. Maar juist beperkingen kunnen een katalysator zijn voor de meest verrassende ideeën. Dit principe noemen we creative constraint: door jezelf beperkingen op te leggen, dwing je jezelf om anders te denken en nieuwe oplossingen te vinden. Wij hanteren dit dan ook regelmatig bij onze eigen sessies.
Bij studio stapelgoed geloven we dat de beste ideeën niet zomaar uit de lucht komen vallen. Creativiteit is een proces: een samenspel tussen vrij denken, kritisch kijken en praktisch uitvoeren. Eén gave manier om dit proces te structureren, komt van niemand minder dan Walt Disney zelf.
Bij studio stapelgoed geloven we dat aanwakkeren van de creativiteit van evident belang is om te komen te nieuwe ideeën. Daarvoor hoef je niet meteen een brainstorm van een dag(deel) te organiseren, maar kan de inzet van simpele werkvormen nét voor dat extra impuls zorgen.
In dit blog verzamelden wij onze favoriete werkvormen die je eenvoudig kunt inzetten. Werkvormen die weinig voorbereiding vragen en die je eigenlijk op ieder moment kunt gebruiken
Je hebt een sessie voorbereid, je hebt er zin in, je start vol energie en dan merk je het. De energie in de groep is laag, deelnemers doen niet echt mee, reageren lauw of haken zelfs af. Ai. Niet helemaal wat je voor ogen had. Wat nu? Geen paniek! Er zijn manieren om de energie terug te brengen en je deelnemers weer in de flow te krijgen. Maar eerst: hoe ziet afhaken er eigenlijk uit?