Design thinking: uitgelegd in 5 stappen
Innovatie speelt in organisaties een steeds grotere rol. Voor innovatie heb je veel nieuwe ideeën nodig. Design thinking – oftewel ontwerp-denken – kan daarbij helpen. Het is een andere manier van denken. Een creatief proces, gericht op het begrijpen van en inleven in gebruikers, om zo passende oplossingen te vinden voor complexe problemen. In dit blog leggen we je in een paar eenvoudige stappen uit hoe de design thinking methode werkt.
Grondlegger van design thinking
Het was de Amerikaans psycholoog en socioloog Herbert Simon die in 1969 de basis legde voor design thinking. Maar deze ontwerpmethode kreeg pas echt een vlucht toen wetenschappers van de Stanford University het vijf stappen proces van design thinking ontwikkelden. Deze stappen werden populair door Tim Brown van IDEO, doordat hij ze uitvoerig toelichtte in zijn bestseller ‘Change by Design‘.
Design thinking methode: 5 stappen
Door de jaren heen zijn er veel varianten van de design thinking methodiek ontwikkeld. Ze zijn echter allemaal gebaseerd op de principes zoals Simon die in 1969 benoemde. Hieronder vind je de 5 basisstappen voor design thinking:
Stap 1. Leef je in
Het design thinking proces start met het begrijpen wat de behoefte is van de betrokkenen, zoals de opdrachtgever, klanten of medewerkers. Het is de bedoeling dat je tijdens deze stap zoveel mogelijk informatie over hen verzameld, zodat je de wensen en doelen gaat begrijpen. Alle verzamelde gegevens kunnen helpen om het probleem onder woorden te brengen. Dit betekent dat er veel veldonderzoek nodig is. Bijvoorbeeld door middel van reviews, interviews, panels of enquêtes. Door goed te observeren kom je erachter wat de gebruikers bezighoudt, wat zij van een product vinden, hoe zij het gebruiken, wat hun ervaringen zijn en wat hen motiveert.
Stap 2. Definieer het probleem
Het definieer-stadium gaat over het creëren van een probleemstelling, waarbij de gebruikers centraal staan. Want tijdens stap 1 heb je veel informatie verzameld. Nu is het tijd om deze informatie te analyseren. Welke moeilijkheden of frustraties komen je gebruikers tegen? Heb je patronen in hun gedrag ontdekt? Door de behoeftes en inzichten van de gebruiker te combineren, kun je een probleemstelling formuleren. Een goede probleemstelling: zorgt voor focus en kaders van het probleem; inspireert het team; vormt criteria voor het kiezen van een passend idee; verwoordt de gedachten en gevoelens van de gebruikers; is concreet en niet te breed. Je kunt in deze fase bijvoorbeeld gebruik van customer journey mapping en gebruikersprofielen.
Stap 3. Genereer zoveel mogelijk ideeën
Nu je een solide basis hebt – het gebruikersonderzoek en een helder gedefinieerd probleem – is het tijd om creatief te worden. De design thinking methode gaat er vanuit dat er zoveel mogelijk nieuwe ideeën in overweging worden genomen. Het probleem wordt daarbij vanuit verschillende invalshoeken bekeken. Het gaat in deze fase om de kwantiteit en niet om de kwaliteit van de ideeën. Dus ook voor de hand liggende ideeën of oplossingen die in het verleden zijn geopperd mogen in deze fase weer op tafel worden gelegd. Er zijn veel werkvormen die je voor de ideegeneratie kunt gebruiken, van brainstormen en mindmappen tot alternatieve technieken die je uitdagen tot creatief denken.
Stap 4. Prototype maken
Deze stap is gericht op het vertalen van je ideeën in echte producten. Bij de design thinking methode krijgt ieder idee een kans en wordt er naar alle voor- en nadelen gekeken. Ook de ideeën die in eerste instantie niet zo krachtig en goed leken, worden tegen het licht gehouden. De meest veelbelovende resultaten worden zo zichtbaar. Want het gaat vaak om een klein aantal ideeën dat een goede kans van slagen heeft. Met die ideeën kun je in stap 4 gaan experimenteren. Een prototype is een ‘uitgekleed’ product, specifieke gemaakt om ideeën te testen, goed te keuren, verbeteren, herontwerpen of weg te doen. Je kunt simpele maar prachtige prototypes maken met papier en stiften, lego of andere creatieve materialen.
Stap 5. Testen
Met een gereed prototype ben je nu in staat om je oplossing te testen met gebruikers, om te ontdekken of het de probleemstelling oplost. De prototypes worden gedeeld en getest binnen het eigen team, eventuele andere afdelingen en vooral bij de gebruiker. Met feedback kun je het prototype herontwerpen of zelfs het probleem bijstellen indien nodig. Vaak zal deze stap je terugleiden naar een vorige fase. In deze experimentele fase gaat het erom de best mogelijke oplossing te identificeren. Keer op keer wordt er geëvalueerd en worden de prototypes verbeterd, op basis van ervaringen van de gebruikers.
Is het een lineair proces?
Nee hoor, in de praktijk worden de 5 stappen op een flexibele en niet-lineaire wijze uitgevoerd. Om tot een goed resultaat te komen worden bovenstaande stappen herhaald tot er een resultaat is dat ook echt de vraag van je doelgroep beantwoord. 100% oplossingsgericht! Meer dan één fase kan gelijktijdig door verschillende groepen binnen het ontwerpteam worden uitgevoerd. Ook kunnen de designers tijdens het hele project informatie en prototypen verzamelen om hun ideeën tot leven te brengen en de probleemoplossingen te visualiseren. Resultaten uit de testfase kunnen bovendien nieuwe inzichten van gebruikers onthullen. Wat weer kan leiden tot de ontwikkeling van nieuwe prototypes.
Design thinking is daarom een iteratief proces. Je maakt verschillende iteraties (rondes) door totdat het idee goed genoeg is waarbij met behulp van creatieve technieken wordt gewerkt aan oplossingen die aansluiten bij de behoefte van de gebruiker.
Als er eenmaal voor een prototype is gekozen, dan is het belangrijk om de juiste stakeholders te betrekken bij de realisatie. Tijdens de implementatie is een heldere taakverdeling van groot belang.
Altijd op de hoogte zijn van de nieuwste stapelgoed blogs? Volg ons via LinkedIn
We zijn van nature gewoontedieren. Ook in ons denken. We zoeken automatisch naar logische, voor de hand liggende oplossingen. Handig in de meeste situaties – maar funest als je écht iets nieuws wilt bedenken. Dat is waar lateraal denken in beeld komt. Een creatieve denktechniek die je helpt om vastgeroeste patronen te doorbreken en verrassende invalshoeken te vinden. Maar wat is lateraal denken precies? Hoe werkt het in ons brein? En hoe pas je het toe in een organisatie of team
Bij studio stapelgoed geloven we dat de beste sessies ontstaan wanneer deelnemers écht eigenaar zijn van wat er gebeurt. Wij ontwerpen sessies waarin mensen zelf keuzes maken, hun eigen route bepalen en actief bijdragen aan het proces. Waarom? Omdat autonomie zorgt voor betrokkenheid, creativiteit en duurzame impact. Als deelnemers zelf regie hebben, voelen ze zich verantwoordelijker en wordt de sessie veel meer dan alleen een moment—het wordt iets wat blijft hangen. Maar hoe zorg je ervoor dat je als begeleider niet onbewust de autonomie wegneemt?
Loop een willekeurige stad in en je ziet ze overal: van die grijze, saaie muren die niets vertellen. Bij studio stapelgoed hebben wij we voorliefde voor streetart en graffiti. Dat je op een straathoek opeens een gigantisch kleurrijk kunstwerk tegenkomt, een verborgen muurschildering die een verhaal vertelt of een klein aanplakbiljet dat je aan het denken zet. Streetart is veel meer dan verf op een muur. Wat streetart zo bijzonder maakt, is dat het je op een onverwachte manier kan raken. Het is kunst die niet in een museum hangt, maar onderdeel is van het dagelijkse leven. En dat maakt het zo toegankelijk en inspirerend.
Innovatie klinkt misschien als iets groots en ingewikkelds, maar vaak begint het juist met kleine veranderingen in de dagelijkse praktijk. Denk aan een nieuwe manier van samenwerken, een slimme oplossing voor een terugkerend probleem of een creatieve twist in je productaanbod. Het punt is: iedereen kan innoveren! Maar hoe zorg je ervoor dat je team zich vrij voelt om met nieuwe ideeën te komen? Hier zijn vijf praktische tips om innovatie in je team aan te wakkeren – inclusief inspirerende voorbeelden uit de praktijk.
Ken je dat gevoel dat je iets beter onthoudt als je er een plaatje bij hebt gezien? Dat is geen toeval. Dit fenomeen wordt het Picture Superiority Effect genoemd: beelden worden beter onthouden dan woorden. In ons brein worden visuele prikkels namelijk sneller verwerkt en sterker opgeslagen dan tekstuele informatie. En dát is precies waarom we bij studio stapelgoed zo’n grote liefde hebben voor visueel vormgegeven ontwerpen en graag werkvormen zoals associatiekaarten en tekenen inzetten.
Creativiteit voelt vaak als iets onbeperkte vrijheid om te maken wat je wilt, zonder regels of grenzen. Maar juist beperkingen kunnen een katalysator zijn voor de meest verrassende ideeën. Dit principe noemen we creative constraint: door jezelf beperkingen op te leggen, dwing je jezelf om anders te denken en nieuwe oplossingen te vinden. Wij hanteren dit dan ook regelmatig bij onze eigen sessies.
Bij studio stapelgoed geloven we dat de beste ideeën niet zomaar uit de lucht komen vallen. Creativiteit is een proces: een samenspel tussen vrij denken, kritisch kijken en praktisch uitvoeren. Eén gave manier om dit proces te structureren, komt van niemand minder dan Walt Disney zelf.
Bij studio stapelgoed geloven we dat aanwakkeren van de creativiteit van evident belang is om te komen te nieuwe ideeën. Daarvoor hoef je niet meteen een brainstorm van een dag(deel) te organiseren, maar kan de inzet van simpele werkvormen nét voor dat extra impuls zorgen.
In dit blog verzamelden wij onze favoriete werkvormen die je eenvoudig kunt inzetten. Werkvormen die weinig voorbereiding vragen en die je eigenlijk op ieder moment kunt gebruiken
Je hebt een sessie voorbereid, je hebt er zin in, je start vol energie en dan merk je het. De energie in de groep is laag, deelnemers doen niet echt mee, reageren lauw of haken zelfs af. Ai. Niet helemaal wat je voor ogen had. Wat nu? Geen paniek! Er zijn manieren om de energie terug te brengen en je deelnemers weer in de flow te krijgen. Maar eerst: hoe ziet afhaken er eigenlijk uit?
Bij studio stapelgoed zijn we altijd op zoek naar leuke vergaderlocaties. Eerder schreven een blog over 10 inspirerende vergaderlocaties in Noord-Holland. Deze keer is Zuid Holland aan de beurt, waarbij je we een aantal mooie vergaderplekken laten zien, waar je maar wat graag jouw bijeenkomst wilt organiseren.