Spelregels voor een creatieve brainstorm

Voor de meeste mensen betekent brainstormen even snel bij elkaar zitten en ideeën bedenken. Maar brainstormen is meer dan dat. Oorspronkelijk sloeg de term op een methode om in een groep – alleen – ideeën te ontwikkelen. De uitvinder van die methode was de Amerikaanse reclametycoon Osborn. In de jaren 30 van vorige eeuw voerde hij de methode voor het eerst in bij BBDO, het New Yorkse reclamebureau waarvan hij de leiding had. Wij gebruiken de spelregels of richtlijnen van Osborn nog steeds. Tijd voor een korte uitleg in dit blog.

De uitvinder van het brainstormen is Alex Faikney Osborn. Of hij het brainstormen ook echt heeft uitgevonden is wat twijfelachtig. Maar hij was wel de eerste die het toepaste als werkvorm en er de naam brainstormen aan gaf. Osborn koos ervoor om het brainstormen op te splitsen in twee fasen: de eerste fase noemde hij de ‘divergentie’ of ‘ideegeneratiefase’; de tweede fase de ‘convergentie’ of ‘idee-evaluatiefase’.


Osborn bedacht 4 spelregels voor tijdens het divergeren:


  1. Stel je oordeel uit. Geef geen kritiek: niet op de ideeën van anderen, maar ook niet op je eigen ideeën. Alle ideeën zijn in dit stadium goed en worden genoteerd.
  2. Ga voor kwantiteit. Bedenk dus zoveel mogelijk ideeën. Dat verhoogt de kans op een briljant idee. Geef niet te snel op. Naarmate de brainstorm vordert zal de kwantiteit leiden tot kwaliteit. Hoe meer ideeën, hoe beter! 
  3. Lift mee op andermans ideeën. Blijf niet in je eigen hoofd hangen. De mooiste ideeën ontstaan door op elkaars ideeën door te bouwen. 
  4. Freewheel. Wilde ideeën zijn toegestaan en spring gerust van de hak op de tak. Verloopt het wat chaotisch? Geen probleem!


Wij voegen daar altijd 2 spelregels aan toe:


Maak het leuk!

Met een fijne omgeving, wat lekkers op de tafel en een energieke start help je de ideeenstroom. Eet samen, strek even de benen, maak ruimte voor humor en lachen en vooral gebruik energieke werkvormen. De omgeving van de brainstorm heeft absoluut invloed op het resultaat. Onze tips voor een fijne omgeving:

  • Ga op een plek zitten waar je normaal niet zit.
  • Het liefst een plek zonder verstoringen wat vaak betekent weggaan van de dagelijkse werkplek (en ook telefoons uit).
  • Zorg dat je comfortabel kunt zitten.
  • Zorg dat er voldoende ruimte is om ideeën te visualiseren, bijvoorbeeld op een muur of zorg voor flip-overs.
  • Kies voor een kringopstelling, oftewel een opstelling zonder hiërarchie.
  • Een aangename temperatuur (niet te warm, niet te koud) helpt.


Lees ook eens ons blog over eten als breinbooster


Geen ‘Ja, maar’

Oordeel op het moment zelf niet over ideeën. Reageer niet met: ja, maar … Laat beperkingen zoals budget, wetten, tradities achterwege. Uit een onrealistisch idee komt in een latere fase misschien een haalbaar concept. De volgende uitspraken zijn tijdens de ideegeneratiefase ‘verboden’. Druk ze af op een poster en hang ze op aan een muur.


  • Ja, maar…
  • Dit bestaat vast al …
  • We hebben dit al eens geprobeerd…
  • Hier hebben we het budget niet voor…
  • En wie gaat dit oppakken …
  • Dit is niet onze core-business …
  • Dit bestaat vast al …
  • Als het zo’n goed idee is, waarom heeft niemand dit nog bedacht dan … 
  • Het moest eerst verder uitgewerkt worden …
  • Laten we wel realistisch blijven …
  • Het MT vindt dit vast niets …
  • Laten we dit even parkeren …
  • Echt nieuw en origineel is het toch niet…


Wat zijn de meest voorkomende creativiteitsbeknottende uitspraken in jouw organisatie? Voeg ze gerust toe aan de lijst voor je deze ophangt. En komt er na het uitleggen van de spelregels nog steeds ‘ja, maar’ voorbij? Gooi er dan gerust een ‘ja, maar’ verbod in.


door studio stapelgoed 20 oktober 2025
Hoe zorg je dat AI niet het creatieve proces overneemt, maar juist versterkt? Bij studio stapelgoed geloven we dat technologie pas waarde krijgt als het samenkomt met mensenwerk. Met verbeelding, verbinding en eigenaarschap. In dit blog laten we zien hoe die balans eruit kan zien, en hoe je dat praktisch inzet in jouw
door studio stapelgoed 13 oktober 2025
In de sessies die wij begeleiden, zien we hoe waardevol het is om samen in één ruimte te zijn. De stiften op tafel, de energie in de groep, het tekenen en denken tegelijk – het maakt dat ideeën gaan leven. Tegelijkertijd merken we ook iets anders: teams hebben steeds vaker behoefte aan rust en flexibiliteit.
door studio stapelgoed 5 oktober 2025
Een nieuwe organisatiestrategie vraagt meer dan rationele analyse. Het vraagt verbeeldingskracht: samen durven kijken voorbij de bestaande werkelijkheid en ontdekken hoe de toekomst eruit kan zien. Om dit proces op gang te brengen, gebruiken we bij studio stapelgoed de werkvorm 'De Strategische Toekomstwandeling'.
door studio stapelgoed 29 september 2025
Wil je een goede start van je bijeenkomst, training of workshop? Dan zijn ijsbrekers en energizers ideaal. Maar vaak voelen de klassieke rondjes of ongemakkelijke spelletjes juist geforceerd. Deelnemers worden er zenuwachtig van of zuchten diep bij het zoveelste voorstelrondje. Gelukkig kan het anders.
door studio stapelgoed 22 september 2025
AI is niet meer weg te denken uit ons dagelijks werk. Toch zien veel mensen het nog vooral als een praktische tool: een hulpmiddel om teksten te schrijven of data te analyseren. Bij studio stapelgoed gebruiken we AI liever als een creatieve bondgenoot – een onverwachte deelnemer aan tafel die nieuwe perspectieven breng
door studio stapelgoed 15 september 2025
Iedere sessiebegeleider kent het: je hebt een groep enthousiast aan het werk, maar één deelnemer doet niet mee. Soms zie je het meteen – armen over elkaar, een gesloten houding, kritische opmerkingen. Soms merk je het subtieler: iemand haakt af, werkt half mee of houdt zich stil. Wat je ook doet, het heeft effect op de
door studio stapelgoed 8 september 2025
Werkvormen zijn het hart van onze sessies bij studio stapelgoed. Ze helpen om mensen in beweging te brengen, complexe vraagstukken hanteerbaar te maken en verbeeldingskracht te stimuleren. Maar niet iedere werkvorm past in iedere context. Soms voelt een oefening te speels, te ongemakkelijk of te kunstmatig. Hoe weet je
door studio stapelgoed 1 september 2025
Bij studio stapelgoed zien we verbeeldingskracht als een strategisch instrument. Het is de sleutel tot innovatie, verandering en samenwerking, omdat het mensen in staat stelt om voorbij bestaande kaders te denken. In onze sessies zetten we verbeeldingskracht bewust en doelgericht in om creativiteit te versterken en opl
Creatief leiderschap vraagt om visie, lef en verbeeldingskracht — maar minstens zo belangrijk is het
door info 23 juni 2025
Creatief leiderschap vraagt om visie, lef en verbeeldingskracht — maar minstens zo belangrijk is het vermogen om je eigen grenzen te herkennen, te stellen én soms te doorbreken. Want hoe weet je eigenlijk wanneer je nog in beweging bent, en wanneer je jezelf voorbij rent?
door info 16 juni 2025
In een wereld waarin we altijd ‘aan’ staan, is verveling iets wat we liever vermijden. Even niks te doen? Binnen twee seconden grijpen we naar onze telefoon, vegen we door socials of beantwoorden we snel nog een mail. Want verveling voelt… zinloos. Tijdverlies. Luiheid misschien. Maar wat als verveling juist het begin is van iets waardevols? Wat als precies in die momenten waarop je je verveelt, je brein aan het werk gaat op een manier die je creativiteit wakker maakt?