Stapelgoed evalueren van beleid
Een evaluatie is een beoordeling van een project, programma of beleidsstuk aan de hand van evaluatiecriteria. Belangrijker - wat ons betreft - is dat het een waardevolle bron aan kennis is, die je kunt inzetten als reflectiemoment én voortschrijdend inzicht. Met beter beleid als doel. Evalueren stelt jou als beleidsmaker of projectleider in staat om de toegevoegde waarde van het beleid te bepalen en dit duidelijk te maken aan je stakeholders. Maar hoe kun je op een effectieve en leuke manier evalueren? Wij verzamelden handige tips voor je.
Wanneer is het een goede beleidsevaluatie?
Een goede evaluatie richt zich op: doen we de dingen goed? Maar ook op: doen we de juiste dingen? Veranderende omstandigheden en nieuwe inzichten zijn namelijk vaak aanleiding tot een bijstelling of aanpassing. Traditionele evaluatiemethoden passen daardoor niet meer zo goed bij de complexe vraagstukken waar beleidsmakers zich tegenwoordig mee geconfronteerd zien. Het evalueren en naar aanleiding daarvan bijstellen zou geen alleenstaand actie moeten zijn maar een vast (iteratief) onderdeel van de beleidscyclus, net zoals het ontwerpen en uitvoeren dat zijn. Evalueren wordt daarmee een continu proces door niet alleen ‘achteraf’ evalueren, maar ook vooraf inzicht geven en tussentijds monitoren. Zo past evalueren prima binnen het
agile werken.
Waarom zou je evalueren?
Evaluaties worden nog vaak gebruikt om verantwoording af te leggen. Een evaluatie die duidelijk maakt dat het beleid de doelen niet bereikt heeft, is vanuit het verantwoordingsperspectief misschien een vorm van mislukking. Maar vanuit het nu populaire lerende perspectief levert zo'n evaluatie waardevolle kennis op om het beleid te kunnen verbeteren.
Door het beleid in je organisatie te evalueren:
- krijg je inzicht in de werking en effectiviteit van beleid;
- leg je sneller de vinger op de succes- en pijnpunten van het beleid;
- krijg je inzicht in de kansen die er zijn om te verbeteren en te innoveren;
- verzamel je input voor het opstellen van nieuw beleid, het aanpassen of bijsturen van het huidige beleid of het stopzetten van beleid dat niet uitwerkt zoals verwacht.
Ruimte voor ieders inbreng
Het is van belang dat vooraf duidelijk is wat de organisatie wil bereiken met de evaluatie, want dit bepaalt de omvang en diepgang ervan. Een evaluatie is wat ons betreft vooral effectief als door betrokkenheid van alle stakeholders recht wordt gedaan aan de verschillende perspectieven van alle betrokkenen. Hierdoor krijgen zij meer begrip voor elkaars perspectieven, leren ze van elkaar om vervolgens samen verder aan de slag te gaan. Complexe vraagstukken vragen tenslotte om gezamenlijk optrekken, kennis delen en leren over de grenzen van verschillende teams, afdelingen of zelfs organisaties heen.
Stappenplan
Als je het leren centraal zet dan is de evaluator niet een onafhankelijk deskundige maar vooral de facilitator van het proces. Een evaluatieproces kent een aantal opeenvolgende stappen. Afhankelijk van de opdracht, aanleiding en factoren als doorlooptijd en budget, kan het gaan om een langdurig of juist een kort proces. Onderstaande een generieke werkwijze met de stappen die je kunt inzetten:
- Stem je opdracht af met de opdrachtgever (doel, tijdspad, budget, team, aanpak etc.).
- Formuleer samen met de stakeholders de centrale evaluatievraag en de evaluatiecriteria - op welke aspecten verzamelen en duiden we informatie – en het bepalen van de te gebruiken bronnen en respondenten.
- Kies een aanpak: welke technieken en werkvormen ga je inzetten?
- Verzamel alle benodigde informatie.
- Analyseer de verzamelde informatie en schrijf je bevindingen op.
- Toets de resultaten bij je stakeholders.
- Stel de evaluatierapportage op.
- Nodig gebruikers van de evaluatie uit om mee te denken over de vormgeving van de conclusies en aanbevelingen voor hun praktijk. Dit draagt bij aan de bruikbaarheid en toepasbaarheid ervan.
Focuspunten tijdens het evalueren
- Relevantie: komen de doelstellingen tegemoet aan de problemen en uitdagingen?
- Coherentie/consistentie: past het beleid binnen de kaders van de organisatie en draagt het bij aan het bereiken van de doelstellingen van de organisatie?
- Uitvoering: werden de beoogde acties uitgevoerd? Is de uitvoering naar tevredenheid verlopen?
- Effectiviteit: zijn de doelstellingen bereikt?
- Efficiëntie: werden de doelstellingen bereikt op een efficiënte manier? Staan de resultaten in verhouding tot de ingezette middelen?
- Draagvlak: is er voldoende draagvlak voor het beleid?
Werkvormen
Bedenk vooraf welke werkvormen passen bij jouw doelgroep. Wat spreekt hen aan?
- (Groeps)interviews
- Online enquête in laagdrempelige tools zoals mentimeter, microsoft forms etc.
- Case-studie door het gezamenlijk bespreken van casuistiek
- Focusgroep of expert panel (denk aan dan vooral aan een creatieve denker van buiten)
- Verzamelen best practices
- Inzet retrospectives zoals de Stapelster
- Starten van een discussie in een netwerkomgeving of op intranet
- Pitchen en toetsen evaluatiepunten met een afvaardiging stakeholders
Hoe zorg je dat AI niet het creatieve proces overneemt, maar juist versterkt? Bij studio stapelgoed geloven we dat technologie pas waarde krijgt als het samenkomt met mensenwerk. Met verbeelding, verbinding en eigenaarschap. In dit blog laten we zien hoe die balans eruit kan zien, en hoe je dat praktisch inzet in jouw
In de sessies die wij begeleiden, zien we hoe waardevol het is om samen in één ruimte te zijn. De stiften op tafel, de energie in de groep, het tekenen en denken tegelijk – het maakt dat ideeën gaan leven. Tegelijkertijd merken we ook iets anders: teams hebben steeds vaker behoefte aan rust en flexibiliteit.
Een nieuwe organisatiestrategie vraagt meer dan rationele analyse. Het vraagt verbeeldingskracht: samen durven kijken voorbij de bestaande werkelijkheid en ontdekken hoe de toekomst eruit kan zien. Om dit proces op gang te brengen, gebruiken we bij studio stapelgoed de werkvorm 'De Strategische Toekomstwandeling'.
Wil je een goede start van je bijeenkomst, training of workshop? Dan zijn ijsbrekers en energizers ideaal. Maar vaak voelen de klassieke rondjes of ongemakkelijke spelletjes juist geforceerd. Deelnemers worden er zenuwachtig van of zuchten diep bij het zoveelste voorstelrondje. Gelukkig kan het anders.
AI is niet meer weg te denken uit ons dagelijks werk. Toch zien veel mensen het nog vooral als een praktische tool: een hulpmiddel om teksten te schrijven of data te analyseren. Bij studio stapelgoed gebruiken we AI liever als een creatieve bondgenoot – een onverwachte deelnemer aan tafel die nieuwe perspectieven breng
Iedere sessiebegeleider kent het: je hebt een groep enthousiast aan het werk, maar één deelnemer doet niet mee. Soms zie je het meteen – armen over elkaar, een gesloten houding, kritische opmerkingen. Soms merk je het subtieler: iemand haakt af, werkt half mee of houdt zich stil. Wat je ook doet, het heeft effect op de
Werkvormen zijn het hart van onze sessies bij studio stapelgoed. Ze helpen om mensen in beweging te brengen, complexe vraagstukken hanteerbaar te maken en verbeeldingskracht te stimuleren. Maar niet iedere werkvorm past in iedere context. Soms voelt een oefening te speels, te ongemakkelijk of te kunstmatig. Hoe weet je
Bij studio stapelgoed zien we verbeeldingskracht als een strategisch instrument. Het is de sleutel tot innovatie, verandering en samenwerking, omdat het mensen in staat stelt om voorbij bestaande kaders te denken. In onze sessies zetten we verbeeldingskracht bewust en doelgericht in om creativiteit te versterken en opl
Creatief leiderschap vraagt om visie, lef en verbeeldingskracht — maar minstens zo belangrijk is het vermogen om je eigen grenzen te herkennen, te stellen én soms te doorbreken. Want hoe weet je eigenlijk wanneer je nog in beweging bent, en wanneer je jezelf voorbij rent?
In een wereld waarin we altijd ‘aan’ staan, is verveling iets wat we liever vermijden. Even niks te doen? Binnen twee seconden grijpen we naar onze telefoon, vegen we door socials of beantwoorden we snel nog een mail. Want verveling voelt… zinloos. Tijdverlies. Luiheid misschien. Maar wat als verveling juist het begin is van iets waardevols? Wat als precies in die momenten waarop je je verveelt, je brein aan het werk gaat op een manier die je creativiteit wakker maakt?