Wereldcafé perfect voor participatie!
Het Wereldcafé is misschien een veelgebruikte werkvorm die je snel opzijschuift in het kader van 'been there done that'. Bij studio stapelgoed blijven we enthousiast over de wijze waarmee deze werkvorm deelnemers op een zinvolle wijze met elkaar in gesprek brengt. Daarom zetten we deze dialoogvorm regelmatig in om belangrijke vraagstukken in beweging te brengen en om deelnemers verschillende ideeën, perspectieven en meningen met elkaar te laten delen. Hieronder leggen we de werkvorm daarom toch nog eens voor stap uit en bieden we je diverse variaties aan.
Bijzonder aan 'The World Café' is dat je deze werkvorm bij zeer grote groepen kunt inzetten. Van 15 personen tot een omvang van wel 1.000 deelnemers. Deelnemers gaan in verschillende rondes van tafel tot tafel waarbij zij zorgen voor kruisbestuiving van ideeën doordat zij inzichten, thema’s en vragen meenemen naar de nieuwe gespreksronde. Geen debat dus, maar echt in gesprek met elkaar, met ruimte voor ieders inbreng. Doordat tafeldames en -heren tijdens de plenaire terugkoppeling de inzichten van de ene tafel met die van andere tafels verbinden, ontwikkelt de hele groep met deelnemers nieuwe inzichten.
Zo werkt het:
Vooraf regelen
- Bereken het aantal ronde tafels op basis van aantal deelnemers. Denk daarbij aan zo’n 6 tot 8 mensen per tafel.
- Kies voor een locatie die een prettige en informele sfeer heeft, met één ruimte waarin alle tafels passen.
- Vraag een aantal deelnemers of extra begeleiders of zij tafeldame of -heer willen zijn en zorg voor een briefing vooraf voor hen.
- Bepaal de thema’s die je op de tafels wilt laten bespreken.
- Bedenk wat je met de opgehaalde output gaat doen en hoe dit wordt teruggekoppeld aan de deelnemers.
- Elke tafel heeft een ‘tafelkleed’, in de vorm van een papieren kleed of een groot flip-over vel met stiften. In het midden van elk ‘tafelkleed’ staat het onderwerp waarover het gesprek gaat.
Stappenplan
- De deelnemers verspreiden zich over de tafels en wisselen ervaringen en ideeën uit. De instructie voor het gesprek is om in dialoog informatie uit te wisselen.
- Eén persoon (de tafeldame of -heer) legt met aantekeningen op het ‘tafelkleed’ het verloop van het gesprek vast.
- Na 20 minuten wisselen de deelnemers van tafel, alleen de tafeldames en -heren blijven. Zij ontvangen de nieuwkomers en bespreken kort de vorige ronde (5 minuten).
- De gesprekken gaan daarna verder, voortbordurend op datgene wat al op de tafel staat geschreven.
- Deze cyclus herhaalt zich tot iedere deelnemer bij alle tafels is geweest of tot de tijd om is.
- De groepjes gaan terug naar hun eigen tafel. Wat hebben de andere deelnemers van hun oorspronkelijke ideeën gemaakt?
- Nodig de groepen uit om samen een pitch van één minuut om het resultaat aan de anderen te laten zien.
Tips voor de begeleider
Als tafeldame of -heer verwelkom je in elke ronde de gasten en help je de dialoog op te starten. In de tweede en derde ronde vat je kort samen tot welke inzichten de deelnemers zijn gekomen.
- Stel open vragen om het gesprek op gang te brengen.
- Zorg dat de deelnemers naar elkaar luisteren.
- Enthousiasmeer de deelnemers om ideeën te bedenken.
- Houd de tijd in de gaten want die 20 minuten vliegen voorbij en het is belangrijk dat iedereen kan bijdragen.
- Fixeer je niet op oplossingen en geef vooral ruimte voor nieuw en creatief denken bij de deelnemers.
Varianten
Er bestaan veel variaties op het standaard format van Wereld café:
- je kunt werken met dezelfde vraag, casus of probleem voor op alle tafels of gaan voor meerdere vraagstukken.
- Je kunt de vragen vooraf bedenken of hier-en-nu door de groep laten bepalen.
- Je kunt de deelnemers laten wisselen van tafel of vaste groepjes maken en de tekenvellen omruilen.
- Je laat de deelnemers een mindmap maken of je laat ze vragen beantwoorden.
- En je kunt ook nog werken met een aantal rondes zoals: de eerste ronde is een brainstorm-ronde, in de tweede ronde bedenken de deelnemers concrete acties: ‘Wat kunnen we zelf doen?’ en in de derde ronde wordt één actie gekozen die het meeste prioriteit heeft.
Benodigdheden:
Pennen, stiften, post-its en het liefst een tafelkleed waarop je kunt schrijven maar een Flip-over vel of brown-paper is ook helemaal prima.
Resultaat
Aan het einde van deze werkvorm heb je een aantal tafellakens of posters met ideeën, acties, uitwerkingen of feedback waar iedereen aan heeft meegewerkt. Er zijn vervolgens allerlei manieren om wat op de tafels geschreven en getekend is te ordenen en er de belangrijkste resultaten uit te selecteren: dotvoting op post it's die zijn geclusterd, een mindmap maken, digitale foto's, het verslag van een 'reporter' enz.
Meer weten over hoe je een mindmap maakt?
Of ben je op zoek naar meer werkvormen voor grote groepen?
Creativiteit wordt vaak geassocieerd met kunstenaars, uitvinders of briljante geesten die ‘geniale ingevingen’ lijken te hebben. Maar neurowetenschap laat iets anders zien: creativiteit is geen mysterieus talent, maar een proces in je brein – en iedereen heeft het in zich. Ook binnen organisaties is creativiteit onmisbaar. Het zorgt voor innovatie, probleemoplossend vermogen en vernieuwing. De grote vraag is dus niet: “Wie is creatief?” maar: “Hoe kunnen we creativiteit activeren – bij onszelf én in onze teams?” In deze blog duiken we in het brein, én in de werkvloer. Hoe werkt creativiteit neurologisch? En wat kun je als organisatie doen om die creatieve vonk te laten overslaan.
We zijn van nature gewoontedieren. Ook in ons denken. We zoeken automatisch naar logische, voor de hand liggende oplossingen. Handig in de meeste situaties – maar funest als je écht iets nieuws wilt bedenken. Dat is waar lateraal denken in beeld komt. Een creatieve denktechniek die je helpt om vastgeroeste patronen te doorbreken en verrassende invalshoeken te vinden. Maar wat is lateraal denken precies? Hoe werkt het in ons brein? En hoe pas je het toe in een organisatie of team
Bij studio stapelgoed geloven we dat de beste sessies ontstaan wanneer deelnemers écht eigenaar zijn van wat er gebeurt. Wij ontwerpen sessies waarin mensen zelf keuzes maken, hun eigen route bepalen en actief bijdragen aan het proces. Waarom? Omdat autonomie zorgt voor betrokkenheid, creativiteit en duurzame impact. Als deelnemers zelf regie hebben, voelen ze zich verantwoordelijker en wordt de sessie veel meer dan alleen een moment—het wordt iets wat blijft hangen. Maar hoe zorg je ervoor dat je als begeleider niet onbewust de autonomie wegneemt?
Loop een willekeurige stad in en je ziet ze overal: van die grijze, saaie muren die niets vertellen. Bij studio stapelgoed hebben wij we voorliefde voor streetart en graffiti. Dat je op een straathoek opeens een gigantisch kleurrijk kunstwerk tegenkomt, een verborgen muurschildering die een verhaal vertelt of een klein aanplakbiljet dat je aan het denken zet. Streetart is veel meer dan verf op een muur. Wat streetart zo bijzonder maakt, is dat het je op een onverwachte manier kan raken. Het is kunst die niet in een museum hangt, maar onderdeel is van het dagelijkse leven. En dat maakt het zo toegankelijk en inspirerend.
Innovatie klinkt misschien als iets groots en ingewikkelds, maar vaak begint het juist met kleine veranderingen in de dagelijkse praktijk. Denk aan een nieuwe manier van samenwerken, een slimme oplossing voor een terugkerend probleem of een creatieve twist in je productaanbod. Het punt is: iedereen kan innoveren! Maar hoe zorg je ervoor dat je team zich vrij voelt om met nieuwe ideeën te komen? Hier zijn vijf praktische tips om innovatie in je team aan te wakkeren – inclusief inspirerende voorbeelden uit de praktijk.
Ken je dat gevoel dat je iets beter onthoudt als je er een plaatje bij hebt gezien? Dat is geen toeval. Dit fenomeen wordt het Picture Superiority Effect genoemd: beelden worden beter onthouden dan woorden. In ons brein worden visuele prikkels namelijk sneller verwerkt en sterker opgeslagen dan tekstuele informatie. En dát is precies waarom we bij studio stapelgoed zo’n grote liefde hebben voor visueel vormgegeven ontwerpen en graag werkvormen zoals associatiekaarten en tekenen inzetten.
Creativiteit voelt vaak als iets onbeperkte vrijheid om te maken wat je wilt, zonder regels of grenzen. Maar juist beperkingen kunnen een katalysator zijn voor de meest verrassende ideeën. Dit principe noemen we creative constraint: door jezelf beperkingen op te leggen, dwing je jezelf om anders te denken en nieuwe oplossingen te vinden. Wij hanteren dit dan ook regelmatig bij onze eigen sessies.
Bij studio stapelgoed geloven we dat de beste ideeën niet zomaar uit de lucht komen vallen. Creativiteit is een proces: een samenspel tussen vrij denken, kritisch kijken en praktisch uitvoeren. Eén gave manier om dit proces te structureren, komt van niemand minder dan Walt Disney zelf.
Bij studio stapelgoed geloven we dat aanwakkeren van de creativiteit van evident belang is om te komen te nieuwe ideeën. Daarvoor hoef je niet meteen een brainstorm van een dag(deel) te organiseren, maar kan de inzet van simpele werkvormen nét voor dat extra impuls zorgen.
In dit blog verzamelden wij onze favoriete werkvormen die je eenvoudig kunt inzetten. Werkvormen die weinig voorbereiding vragen en die je eigenlijk op ieder moment kunt gebruiken
Je hebt een sessie voorbereid, je hebt er zin in, je start vol energie en dan merk je het. De energie in de groep is laag, deelnemers doen niet echt mee, reageren lauw of haken zelfs af. Ai. Niet helemaal wat je voor ogen had. Wat nu? Geen paniek! Er zijn manieren om de energie terug te brengen en je deelnemers weer in de flow te krijgen. Maar eerst: hoe ziet afhaken er eigenlijk uit?