Opgavegericht werken; hoe werkvormen hierbij helpen!
Op dit moment zijn veel publieke organisaties bezig met ‘opgavegericht werken’ of ‘werken vanuit de bedoeling’. Ze doen dit vanuit de intentie om beter aan te sluiten op wat er speelt in de samenleving en om zo hun maatschappelijke meerwaarde te laten zien. Opgavegericht werken gaat over snel, adaptief en in samenhang werken zonder belemmerd te worden door denken in kolommen of paarse krokodillen. Waarbij de maatschappelijke vraagstukken centraal staan en iedereen ingezet wordt op basis van expertise en talent. In dit blog leggen we het concept kort uit en geven we een aantal tips over hoe je werkvormen kunt inzetten bij de transitie naar opgavegericht werken.
Opgavegerichte manier van werken
Het ligt voor de hand: bij deze manier van werken draait alles om de opgave. Maar wat is dan precies een opgave? Een opgave is een complexe, meervoudige en grensoverstijgende uitdaging, die de samenleving raakt en vraagt om een verandering. Tot stand gebracht in samenwerking met alle partijen.
In toenemende mate zijn maatschappelijke opgaves zo complex, dat het niet binnen de huidige organisatiegrenzen opgepakt kan worden. Nu zijn we met elkaar gewend om ons werk op te breken in duidelijke taken, verdeeld over teams, afdelingen of kolommen. Ieder werkt aan het eigen deel. Met als risico dat hierdoor het zicht op het hele plaatje verdwijnt en de oorspronkelijke bedoeling van het werk uit het oog wordt verloren. Opgavegericht werken vraagt dus om een nieuwe bredere blik en dito aanpak, waarbij de focus ligt op het grote perspectief.
Hoe doe je dat?
Bij een opgavegerichte werkwijze begin je dus bij de opgave, bij wat je samen wilt bereiken. Als dat duidelijk is, zoek je daar de juiste mensen - die je nodig zijn om het doel te behalen - bij. Je kunt het startproces grofweg verdelen in drie stappen:
- De opgave: Het begint bij het beschrijven van de opgave en het formuleren van de essentie van deze opgave. Het goed formuleren is een best lastige klus maar het is cruciaal voor het verdere verloop. Het geeft de opdrachtgever en teamleden richting en beschrijft het fundament onder de samenwerking.
- Het team: het samenwerken aan een opgave doe je in een multidisciplinair opgaveteam. In dit team zijn de benodigde rollen, talenten en mandaten vertegenwoordigd. Iedere partij met een belang bij of bijdrage aan de opgave zou hierbij aangesloten moeten zijn.
- De aanpak: de opgave is in ‘the lead’ en het opgaveteam richt zich op alles wat bijdraagt aan de realisatie van de opgave. Het team maakt meetbaar hoe deze realisatie verloopt. Waarbij het contact met het probleem of de probleemhouder essentieel is.
Tips
Bij studio stapelgoed zijn we natuurlijk fan van energieke werkvormen. Juist bij de opbouw van een opgavegericht team kun je heel goed diverse werkvormen inzetten. We zetten het voor je op een rijtje:
- Opgavegericht werken zet samenwerken richting het gezamenlijk het doel en maatschappelijk belang centraal. Dit vraagt om sterke teamvorming en ondergeschiktheid van het individuele belang. Gezamenlijk werken aan een opgave verloopt daarom in het begin soms moeizaam. Iedereen zoekt naar een manier om de nieuwe rol en positie in te vullen. Vaak speelt er tegelijkertijd de vraag van verbinding: Wie is mijn team en bij wie hoor ik eigenlijk? Investeer daarom in werkvormen die de teamvorming stimuleren. Begin meetings met kennismakers of ijsbrekers waarmee je elkaar als persoon én collega beter leert kennen.
- Als je een team vormt rond een opgave, dan zitten er per definitie teamleden aan tafel vanuit verschillende expertises en achtergronden. De eerste stap is dan zorgen dat iedereen helder heeft wat het gezamenlijke doel is: wat willen we samen bereiken? Wat is onze ambitie? Organiseer een brainstormsessie waarin je samen uitwerkt wat de opgave inhoudt en wat jullie gezamenlijke doel is. Inspiratie vind je in stapel op brainstormen
- Sta geregeld stil bij de successen door expliciet te maken wat er goed gaat en vier wat het team bereikt en geleerd heeft. Evalueer: Hoe doen we het samen? Welke voorgang maken we? Retrospectieve werkvormen kunnen hier een inspiratiebron voor zijn. En lees ook eens ons blog over complimenten.
- Om ieders talent en expertise aan bod te laten komen, moet daar wel ruimte voor zijn. Dat betekent open vragen stellen, elkaar uit laten praten en de belangen en de bijdrage van ieder teamlid waarderen. Faciliterend leiderschap zorgt voor een veilige omgeving waar iedereen zich kan uitspreken en men elkaar kan vertrouwen. Wij zetten hier ook tools voor in zoals de vergaderformule.
- Het is belangrijk dat leidinggevenden helderheid over doelen geven, ruimte bieden aan de professionals en de onderlinge samenwerking stimuleren. Kortom, minder hiërarchie, meer zelfsturing en in verbinding. Feedback geven en ontvangen, scherper zijn naar elkaar, maar met behoud van de relatie. Check-outs waarin specifiek ruimte zit om elkaar feedback te geven ondersteunen hierbij.
We zijn van nature gewoontedieren. Ook in ons denken. We zoeken automatisch naar logische, voor de hand liggende oplossingen. Handig in de meeste situaties – maar funest als je écht iets nieuws wilt bedenken. Dat is waar lateraal denken in beeld komt. Een creatieve denktechniek die je helpt om vastgeroeste patronen te doorbreken en verrassende invalshoeken te vinden. Maar wat is lateraal denken precies? Hoe werkt het in ons brein? En hoe pas je het toe in een organisatie of team
Bij studio stapelgoed geloven we dat de beste sessies ontstaan wanneer deelnemers écht eigenaar zijn van wat er gebeurt. Wij ontwerpen sessies waarin mensen zelf keuzes maken, hun eigen route bepalen en actief bijdragen aan het proces. Waarom? Omdat autonomie zorgt voor betrokkenheid, creativiteit en duurzame impact. Als deelnemers zelf regie hebben, voelen ze zich verantwoordelijker en wordt de sessie veel meer dan alleen een moment—het wordt iets wat blijft hangen. Maar hoe zorg je ervoor dat je als begeleider niet onbewust de autonomie wegneemt?
Loop een willekeurige stad in en je ziet ze overal: van die grijze, saaie muren die niets vertellen. Bij studio stapelgoed hebben wij we voorliefde voor streetart en graffiti. Dat je op een straathoek opeens een gigantisch kleurrijk kunstwerk tegenkomt, een verborgen muurschildering die een verhaal vertelt of een klein aanplakbiljet dat je aan het denken zet. Streetart is veel meer dan verf op een muur. Wat streetart zo bijzonder maakt, is dat het je op een onverwachte manier kan raken. Het is kunst die niet in een museum hangt, maar onderdeel is van het dagelijkse leven. En dat maakt het zo toegankelijk en inspirerend.
Innovatie klinkt misschien als iets groots en ingewikkelds, maar vaak begint het juist met kleine veranderingen in de dagelijkse praktijk. Denk aan een nieuwe manier van samenwerken, een slimme oplossing voor een terugkerend probleem of een creatieve twist in je productaanbod. Het punt is: iedereen kan innoveren! Maar hoe zorg je ervoor dat je team zich vrij voelt om met nieuwe ideeën te komen? Hier zijn vijf praktische tips om innovatie in je team aan te wakkeren – inclusief inspirerende voorbeelden uit de praktijk.
Ken je dat gevoel dat je iets beter onthoudt als je er een plaatje bij hebt gezien? Dat is geen toeval. Dit fenomeen wordt het Picture Superiority Effect genoemd: beelden worden beter onthouden dan woorden. In ons brein worden visuele prikkels namelijk sneller verwerkt en sterker opgeslagen dan tekstuele informatie. En dát is precies waarom we bij studio stapelgoed zo’n grote liefde hebben voor visueel vormgegeven ontwerpen en graag werkvormen zoals associatiekaarten en tekenen inzetten.
Creativiteit voelt vaak als iets onbeperkte vrijheid om te maken wat je wilt, zonder regels of grenzen. Maar juist beperkingen kunnen een katalysator zijn voor de meest verrassende ideeën. Dit principe noemen we creative constraint: door jezelf beperkingen op te leggen, dwing je jezelf om anders te denken en nieuwe oplossingen te vinden. Wij hanteren dit dan ook regelmatig bij onze eigen sessies.
Bij studio stapelgoed geloven we dat de beste ideeën niet zomaar uit de lucht komen vallen. Creativiteit is een proces: een samenspel tussen vrij denken, kritisch kijken en praktisch uitvoeren. Eén gave manier om dit proces te structureren, komt van niemand minder dan Walt Disney zelf.
Bij studio stapelgoed geloven we dat aanwakkeren van de creativiteit van evident belang is om te komen te nieuwe ideeën. Daarvoor hoef je niet meteen een brainstorm van een dag(deel) te organiseren, maar kan de inzet van simpele werkvormen nét voor dat extra impuls zorgen.
In dit blog verzamelden wij onze favoriete werkvormen die je eenvoudig kunt inzetten. Werkvormen die weinig voorbereiding vragen en die je eigenlijk op ieder moment kunt gebruiken
Je hebt een sessie voorbereid, je hebt er zin in, je start vol energie en dan merk je het. De energie in de groep is laag, deelnemers doen niet echt mee, reageren lauw of haken zelfs af. Ai. Niet helemaal wat je voor ogen had. Wat nu? Geen paniek! Er zijn manieren om de energie terug te brengen en je deelnemers weer in de flow te krijgen. Maar eerst: hoe ziet afhaken er eigenlijk uit?
Bij studio stapelgoed zijn we altijd op zoek naar leuke vergaderlocaties. Eerder schreven een blog over 10 inspirerende vergaderlocaties in Noord-Holland. Deze keer is Zuid Holland aan de beurt, waarbij je we een aantal mooie vergaderplekken laten zien, waar je maar wat graag jouw bijeenkomst wilt organiseren.